Afgelopen weekend werd me (opnieuw en dieper) duidelijk hoezeer het Denken alles indeelt of opdeelt in categorieën en concepten. Er (vaste) ideeën van wil maken en dáár dan weer over wil kletsen (oordelen?). Dat categoriseren is makkelijk voor de hersenen. Die zijn immers ingericht op het herkennen van patronen om lekker energiezuinig te kunnen opereren. Het is echter funest voor het vrij bewegen in de wereld van de vorm en helder waarnemen van wat IS.

Wie een heldere blik wenst, wil ik adviseren: wees bereid je luiheid los te laten. Want wat is het anders dan luiheid; uitgaan van een vastomlijnd idee in plaats van steeds opnieuw te kijken met nieuwsgierigheid? En kijk dan ook alleen naar wat er zich NU aandient; niet naar een concept in de krant of wetenschap, niet naar een verhaal uit het verleden of een projectie in de toekomst.

Om het even concreet te maken; ik hoorde een uitspraak die ongeveer zo klonk: “Dat vind ik leuk, een man van 70 die nog zo gezellig een balletje mee trapt.” En ik realiseerde me later dat een man van 70 niet bestaat. Dat het een concept in je hoofd is. En dat je betreffende man alleen écht kan zien op het moment dat je hem daadwerkelijk ontmoet. Als een nieuwe ervaring. Die niets met het concept ‘man’ of het getal ’70’ of het idee ‘leeftijd’ te maken heeft.

Of een zin als: “Je kunt wel zien dat zij een sterke jonge vrouw is”. Ik zeg dan: een sterke jonge vrouw bestaat niet. Dat is een volkomen verzonnen label. We kunnen een mens ontmoeten en dat moment ervaren. En dat heeft niets met het concept ‘vrouw’ of het idee van ‘jong’ of ‘sterk zijn’ te maken.

Nog een voorbeeld? “Eigentijdse pubers vertonen minder recalcitrant gedrag” las ik ergens. Ik geloof daar niets van. Niet omdat ik er een andere mening over heb, bijvoorbeeld dat ze wél recalcitrant zouden zijn; nee, ik realiseer me gewoon dat pubers en eigentijds niet bestaan; dat zijn ideeën in je verBEELDing. Kijk naar het kind dat nu voor je staat, zou ik zeggen. Naar hoe het in dát moment verschijnt. Niet als lid van een groepje leeftijdsgenoten of types-met-hetzelfde-gedrag of lid van een bepaalde generatie. Kijk er niet eens naar als JOUW kind, want daar kleeft al helemaal een groot aantal speciale voorwaarden en oordelen aan!

Elke keer dat je een medemens of voorwerp of gebeurtenis zonder die overbodige indeling en toevoeging van jouw of andermans idee kunt bekijken, zal een rijkere ervaring zijn.

Het is zaak dat we het maar gewoon gaan erkennen: we hebben geen idee waar we het over hebben of waar we naar zitten te kijken. We hebben alleen ideeën. En die hebben niets met de ervaring van dit moment te maken. Of met de realiteit van de ruimte waar alle ideeën in opkomen en weer verdwijnen. Houd op met praten over ‘vrouwen van middelbare leeftijd’; ze bestaan niet, luilak! Hetzelfde geldt voor ‘Coronapatiënten’, ‘geld’, een ‘politieke kleur’, ’typische pubers’, ‘Feyenoord’, ‘succes’, ‘ oudere mannen’, ‘het jaar 2020’, ‘Spanje’ en ‘ADHD’ (om maar wat te noemen). Laten we niet doen alsof we weten waar we het over hebben. Alsof we het moeten weten. Alsof we het KUNNEN weten.

We weten het niet. De wereld bestaat niet buiten het/jouw idee. Er is alleen deze ervaring.

Dus…. laten we voorbij ideeën gaan. Elkaar daar écht ontmoeten en de wereld helder (door)zien.