Wie er ooit op het idee gekomen is van “gedeelde smart is halve smart” was wat mij betreft fiks in de war. Ga maar na.
Je hebt je been gebroken en dat is balen. Daar klaag je over tegen je vrienden, je laat je moeder voor je koken en je vader je naar je werk brengen. Is jouw smart daardoor gehalveerd? Nee, niet echt want dat been doet nog steeds evenveel zeer. Maar je vrienden en ouders hebben wel veel extra werk.
Of je bent enorm verdrietig omdat je partner vreemd is gegaan. En daar praat je met je vriendinnen over. Die zich vervolgens heftig zorgen om je maken. Is er sprake van halve smart? Lijkt mij niet. Jouw mening over het vreemdgaan is vast niet veranderd maar nu maken ook jouw vriendinnen zich druk over jouw liefdesleven. Klinkt mij meer als ‘dubbele smart”. Jij én zij zitten er nu mee.
En ik zie nog een andere verdubbeling van de smart, zodra ie gedeeld wordt.
Want velen van ons doen het vaak en graag, dat praten over onze ellende. En van mensen die dat niet doen, zeggen we dat ze binnenvetters zijn en dat dat nooit goed kan gaan, op de lange duur.
Wat gebeurt er feitelijk, wanneer we ellende ervaren en daarover praten?
We hebben een aanvankelijke gedachte over iets dat we graag anders zouden willen. Zonder dat we het in de gaten hebben, ontstaan er meer gedachten over die specifieke situatie. Gedachten van verzet tegen wat er nu is, wat er geweest is en wat beter was. Gedachten over dat dit zo toch niet kan, niet eerlijk of zo jammer is. Gedachten over de toekomst want wat als dit zo blijft? Er ontstaat een hele trein met wagonladingen gedachten. Gedachten die allemaal door het bewustzijn van sensaties worden voorzien. Verdriet, angst, pijn, boosheid, frustratie; kortom: er wordt ellende ervaren. Zonder die gedachten zouden er geen sensaties en dus geen ellende zijn. (Als voorbeeld: als ik mijn camper tegen een boom parkeer, kan ik daar weinig gedachten bij hebben waardoor het een praktisch probleem blijft, of er veel gedachten over hebben waardoor de ervaring van ‘vakantie-ellende’ ontstaat).
Als de gedachtentrein op stoom is gekomen en wij daardoor smart ervaren, kiezen velen van ons ervoor om over die ellende te praten. Daarbij moeten we onze smart wel een beetje gefundeerd overbrengen aan onze gesprekspartner. Waardoor we argumenten gaan formuleren die onze toch al ellendige gedachtentrein alleen maar langer maken. Wordt daar jouw smart door gehalveerd? In mijn ogen niet. Het wordt er alleen maar ellendiger van. En de smart wordt helemaal verdubbeld als die ander mee gaat in je verhaal. Niet ziet dat jij onder al je gedachten helemaal okay bent maar mee gaat in jouw geloof in je ellende. Want zodra de ander mee gaat in je verhaal en zich verplaatst in wat jij ervaart, start bij hem of haar automatisch een eigen gedachtentrein. Geanimeerd door het bewustzijn met eigen sensaties. Jij jouw ervaring van smart, zij die van hen. Twee keer zoveel als eerst. Gedeelde smart wordt dubbele smart.
Betekent dit dat je nooit meer over je vervelende ervaringen zou mogen praten en ze moet ‘wegstoppen’? Nee. Wat ons betreft mag je doen wat je wilt – en als dat praten over je ervaring is; ga vooral je gang. Wat wij je wél zouden gunnen, is dat je zou kunnen zien wat die ervaring precies is: een luchtspiegeling gecreëerd door het Denken en het Bewustzijn. En luchtspiegelingen… tsja… is het nog nodig daar iets mee te doen zodra je ziet dat ze imaginair zijn?