In een boek over het leven van Etty Hillesum las ik haar observatie van het gezin waar ze in geboren en opgegroeid was. Etty schrijft: Er ligt hier een kapitaal aan begaafdheid en menselijke waarde, maar onverbruikt, tenminste niet goed gebruikt. Je breekt hier je nek over onopgeloste problemen en snel wisselende stemmingen. Het is een chaotische en droevige toestand, die zich weerspiegelt in de uiterlijke chaos van de huishouding.

Wat een prachtige omschrijving van het feit dat het leven ‘inside out’ werkt (chaos binnen is, of wordt geprojecteerd als, chaos buiten) en ook mooi: het waarnemen van en het verwijzen naar het ‘intrinsieke kapitaal’ en de waarde die wel aanwezig was. Maar kennelijk niet gebruikt werd.

Het haakte precies aan bij iets wat me laatst opnieuw opviel. Namelijk hoe we vaak bij ongewenste emoties of situaties (ik voel me gestrest! er gaat iets mis!) voortborduren op die buitenkant. Op wat er al gecreëerd is. Op de projectie, zou je kunnen zeggen.

Dat is een heel onhandige beweging en ‘verkeerd’ uitgangspunt. Een bijzonder wankele basis. Stel je maar voor hoe je op een projectie staat!

Vaak worden de zaken met het voortborduren op projecties dan ook ‘van kwaad tot erger’. Je gaat letterlijk de mist in, in plaats van terug naar de al aanwezige helderheid van binnen. Chaos ontstaat: onopgeloste problemen en snel wisselende stemmingen, zoals in het boek beschreven wordt. Steeds verder naar buiten en dieper de chaotische inhoud in.

Het alternatief is wat ons betreft; zien dat de hele wereld een projectie van binnenuit is. Van binnen naar buiten werkt dus. Dan kun je terug naar het ‘kapitaal van begaafdheid’ en de ‘waarde’ die in ieder mens al aanwezig is. Ook bij jou en iedereen om je heen, al geloof en zie je dat misschien niet. Terug naar binnen, waar het allemaal al is. Dat voelt als rust en ruimte. Als wijsheid en inzicht. Mag dát je uitgangspunt worden?

Het ‘uiterlijk’, je leven, het ‘buiten’ (of dat nu je huishouding, je gevoelens, je werk of je relaties zijn) zullen dát dan ook weerspiegelen. Het is namelijk niet meer (maar zeker ook niets minder!) dan een denkprojectie.

En uiteindelijk…..is er alleen binnen.

Afbeelding van Roman Kogomachenko via Pixabay