Afgelopen week werd mijn aandacht getrokken door een boom op een grote parkeerplaats. Hij stond naast een paar andere bomen. Zij maken in de maanden dat ze blad dragen de parkeerplaats wat groener. Bieden schaduw en produceren zuurstof. Allemaal fijn.
Om de stam van die ene boom stond een prachtig hekje. Er was ook een plakkaat bij gezet met tekst. Nieuwsgierig las ik wat er op stond geschreven. Het bleek dat deze boom was geplant ter ere van het huwelijk van Koning Willem met zijn Max. En dit was gefinancierd door de plaatselijke winkeliersvereniging, zo werd vermeld. Leuk.
Ik keek weer op naar de andere boom, zonder hekje en zonder plakkaat. Een boom zonder verhaal. Niet speciaal zoals deze, hoewel beide bomen dezelfde eigenschappen hadden en dezelfde dingen deden. Dezelfde intrinsieke waarde hadden, zou je kunnen zeggen. En ik dacht: dit is dus wat we doen met mensen waarvan we denken dat ze ‘van ons’ zijn.
Nageslacht, ouders, partners, broers en zussen, vrienden, kennissen, geloofs- en landgenoten. We zetten er een hekje omheen en schrijven er een verhaaltje bij. Zo maken we ze speciaal, anders dan mensen die niet bij ons horen. Ook leuk natuurlijk, maar eigenlijk net zo gek als bij de boom. Want ook elk mens heeft dezelfde intrinsieke waarde. In mijn ogen althans.
Maar als ze ‘van ons’ zijn, met een hekje en verhaaltje, moeten ze zich ineens anders gedragen. Moeten en mogen ze meer of juist veel minder. Stellen we voorwaarden (hoe meer hek en verhaal, hoe meer voorwaarden). Waar een onbekend mens in Kazachstan best ziek mag worden, althans, liever niet, maar we liggen er niet wakker van, moet ons kind koste wat kost gezond blijven.
Van iedereen waar we een hekje omheen hebben gezet en een verhaal bij hebben geschreven, willen we iets. Aandacht, liefde, waardering, de bereidheid om in onze buurt te blijven, levensverslagen; you name it. Wat een zware verantwoordelijkheid zeg! En ook: we maken er een gewoonte van om over deze speciale mensen zorgelijke gedachten te hebben.
Ik zag in mijn fantasie alle leden van de plaatselijke winkeliersvereniging al bij de boom met het hekje staan. Pratend over zijn toekomst, zijn vorderingen en zijn eventuele problemen. Zorgvuldig zijn verzorging plannend. Verlangend dat de boom hen schaduw zou bieden ook. De andere, identieke boom volledig negerend. Die moet het maar doen met wat de natuur (het leven) doet en biedt.
Is het niet wonderlijk?
Je wordt geboren als baby, groeit wat, leert wat zoals vrijwel alle kinderen, gaat richting wat we volwassenheid noemen, en dan zijn er een aantal mensen in je omgeving die een hekje en een verhaaltje om je heen hebben gefabriceerd en ineens moet jij aan hun verwachtingen voldoen. Aan hun wensen tegemoet komen en het liefste een zelfde soort gedachten geloven. Waarom?
Hetzelfde geldt voor mensen die je jouw partner noemt. Ook die moeten, dankzij dit hekje en verhaaltje, aan allerlei maatstaven voldoen en langs allerlei meetlatten gelegd worden. Pijnlijk, eigenlijk.
In mindere mate (hoewel…) doen we dit ook met familieleden. Hekje eromheen, verhaaltje erbij (dit zijn mijn zussen) en ze zijn in je hoofd al niet meer vrij om te doen en laten. Of wel, maar dan komt er toch al gauw een mening opborrelen 🙂 .
Hekje eromheen, verhaaltje erbij; het is een garantie voor gedoe. Onder het mom van liefde. Maar Liefde is in mijn ogen wat IS en dat maakt niemand in het bijzonder de ontvanger daarvan. Of de leverancier! Liefde omvat alles. Het is als de regen en de zonnestraal die op beide bomen valt. Zonder er eentje voor te trekken of achter te stellen omdat er toevallig een hekje omheen of een verhaaltje bij staat.