“Jij kunt alles zo mooi relativeren”, zei hij. En ik twijfelde aan zijn observatie. Relativeren is nogal een doe-ding. Een hoop werk dat ik liever niet doe ;-).
Het zette me wel aan het mijmeren en ik zocht het woord eens op. Volgens het woordenboek kan relativeren van alles betekenen, zoals ‘afzwakken’, ‘ bagatelliseren’ (kleiner maken) of ‘de betrekkelijkheid herkennen’.
In alle betekenissen moet er eerst iets zijn – een situatie, een probleem of een dilemma – dat je als écht ziet. Misschien kijk je aan tegen een stapel klussen die gisteren al af hadden moeten zijn. Wellicht heb je het gevoel dat je voor een keuze staat tussen je oude en je nieuwe baan of ben je ongerust over het gedrag van je kind.
Dat waar je tegenaan kijkt, is als een muurtje van bakstenen. Het staat er; is er. Voor jou solide en niet te ontkennen. Het is immers in jouw bewustzijn opgekomen. En zoals één van onze trainees ooit zei: “Op het moment dat de gedachte er is, is hij al aangenomen als wáár.” Het bakstenen muurtje staat in jouw beleving als een huis.
En dan ga je proberen dat muurtje te relativeren door het af te zwakken “het is maar van baksteen; gelukkig niet van marmer wat veel harder is”, te bagatelliseren “het is niet zo’n hoog muurtje en hij is ook niet zo breed” of als betrekkelijk te zien “Weet je, vergeleken bij de Chinese muur valt deze best wel mee”.
Ik vermoed dat dit relativeren matig werkt. Want al die tijd dat je probeert jezelf wijs te maken dat het muurtje wel meevalt, zie je het staan. Stevig als een huis. Dan wordt het een inwendig strijdje om jezelf van je geloof af te praten en te proberen deze muur in een ander daglicht te zien.
Er is een andere optie waarvan ik vermoed dat die speelde toen ik het ‘compliment’ over relativeren kreeg: met inzicht in de 3 principes ontstaat de mogelijkheid dat je gaat herkennen dat alles alleen bestaat bij de gratie van denken. Elk probleem, ieder dilemma is nooit meer (en nooit minder) dan een of meer geloofde gedachte(n). Die muur is dus geen muur maar een gedachtenconstructie. En een gedachtenconstructie is eigenlijk niks. Gebakken gedachtenlucht.
Zodra je écht gaat zien wat ‘denken’ is en hoe groots die creatiekracht is, dan kunnen problemen en dilemma’s gezien worden voor wat ze echt zijn en lossen ze op in de oneindigheid waar ze in opkwamen.
